Có rất nhiều nguyên nhân gây ra các bệnh lý về da được phân chia thành các cấp độ khác nhau. Không có một công thức chung cho tất cả các loại da, từng tình trạng khác nhau sẽ cần một phác đồ điều trị phục hồi riêng biệt, dựa trên cơ chế sinh học và đặc điểm bệnh lý của da.

Việc xác định đúng tình trạng bệnh lý da không chỉ giúp rút ngắn thời gian điều trị mà còn tối ưu hiệu quả tái tạo da và hạn chế rủi ro kích ứng. Trong đó, phân biệt giữa bệnh lý da cấp tính và mãn tính đóng vai trò then chốt để lựa chọn hoạt chất phục hồi phù hợp.

Qua bài viết của Anh Khuê Pharma, hãy cùng tìm hiểu kĩ hơn về cách phân biệt bệnh lý da cấp tính và mãn tính dưới góc độ khoa học và gợi ý hoạt chất phù hợp nhé.

Các bệnh lý da xảy ra khi nào?

Các bệnh lý về da xảy ra khi sự khỏe mạnh của từng tế bào bị sụt giảm, chức năng bảo vệ da sụt giảm, đó chính là lúc làn da chịu tổn thương. Những dấu hiệu của tổn thương diễn ra như sau:

Đầu tiên đó là sự lão hóa tự nhiên của làn da, lúc này sự trao đổi chất mỗi tế bào bị giảm sút, cơ chế miễn dịch cũng từ đó mà giảm sút cùng
Sự tấn công của các gốc tự do từ ngoài môi trường và do yếu tố stress khiến DNA của tế bào bị phá hủy gây ra phản ứng oxy hóa làm hệ miễn dịch bị tổn thương
Sự sản sinh các chất lipid bị sụt giảm khiến hàng rào bảo vệ Hydro Lipid không còn cân bằng, khiến da mất nước và chịu sự tấn công từ các yếu tố có hại từ môi trường bên ngoài
Do sự tấn công của các tia Uva, UVB, HEV, IR làm tổn thương bề mặt da như cháy nắng, viêm da, phá hủy collagen và elastin khiến da không còn săn chắc, da tăng sắc tố như nám, tàn nhang
Do sử dụng mỹ phẩm không nguồn gốc có chứa các thành phần gây hại khiến tế bào da bị phá hủy nhanh chóng
Do lạm dụng peel mà không hồi phục da sau peel khiến làn da trở nên yếu, nhạy cảm, dễ bị các yếu tố ngoài môi trường tác động
Sử dụng máy móc công nghệ cao trong điều trị da như laser, IPL, RF…..
Thời gian dài, da không được chăm sóc đúng cách, dẫn tới da bị thiếu dưỡng chất, thiếu nước, lớp màng bảo vệ da bị suy yếu, làn da khô, nhạy cảm với tất cả các yếu tố

*Bệnh lý da liễu biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, từ những triệu chứng nhẹ như ngứa, đỏ da đến những vấn đề nghiêm trọng hơn như ung thư da*

Phân biệt bệnh lý da cấp tính và mãn tính – Nhận biết để phục hồi đúng cách

Trong da liễu, tổn thương da được chia thành hai nhóm lớn: cấp tính (xuất hiện đột ngột, diễn biến nhanh) và mãn tính (kéo dài, tái phát nhiều lần). Việc phân loại này giúp xác định mức độ tổn thương, nguyên nhân gây viêm, và cách chăm sóc phục hồi phù hợp.

Bệnh lý da cấp tính là gì?

Bệnh lý da cấp tính là những tổn thương xuất hiện đột ngột, tiến triển nhanh, đi kèm biểu hiện viêm rõ rệt như đỏ da, sưng, nóng, đau. Đây thường là những phản ứng tức thời của da trước yếu tố kích ứng hoặc can thiệp xâm lấn.

Đặc điểm của tổn thương da cấp tính:

Xuất hiện đột ngột, tiến triển nhanh.
Dễ gây viêm cấp – đỏ – nóng – rát – phù nề.
Nguyên nhân thường do kích ứng mạnh, nhiễm trùng, cháy nắng, dị ứng mỹ phẩm…
Có khả năng phục hồi hoàn toàn nếu xử lý kịp thời.

Một số nguyên nhân gây ra bệnh lý da cấp tính như:

Lạm dụng peel hoặc các sản phẩm xuất xứ không rõ ràng có tính lột tẩy mạnh hoặc lạm dụng corticoid.
Trị liệu sóng cao tần năng lượng mạnh như laser, IPL, RF… hoặc bỏng nắng hoặc cháy nắng kéo dài.
Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp có thành phần lạ mà hệ miễn dịch của da không tiếp nhận.
Sử dụng thực phẩm mà cơ thể không tiếp nhận…
Môi trường thay đổi hoặc ô nhiễm làm da bị nhiễm độc tố (chuyển công tác, di chuyển giữa các vùng miền, môi trường khói bụi…).

Da sẽ cần được xử lý làm dịu cấp tốc và tăng miễn dịch, liên tục cấp ẩm và làm dịu bằng các sản phẩm chứa các hoạt chất làm dịu mạnh như lô hội, cúc La Mã, dập kích ứng, ức chế phản ứng viêm, kiềm chế và ngăn chặn không cho tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu kích ứng kéo dài sẽ dẫn tới viêm da mạn tính, về lâu dài làm cho da trở thành loại da nhạy cảm.

Một số biểu hiện phổ biến:

Da nhạy cảm, đỏ, châm chích khi sử dụng mỹ phẩm hoặc sau điều trị
Mụn viêm sưng, có mủ
Da tổn thương sau peel, laser, lăn kim, phi kim, mesotherapy
Kích ứng, dị ứng sau tiếp xúc: Với các dấu hiệu đỏ, nóng rát, sưng nề, có thể nổi mụn/bọng nước hoặc mụn viêm tấy trên da yếu dễ kích ứng hoặc nổi mụn.
Viêm da kích ứng do nhiễm corticoid: Biểu hiện ở dạng các mảng/đốm mụn đặc thù trên da nhiễm corticoid (kê hồng, mảng đỏ, dạng ban đỏ), da rất nhạy cảm dễ mẩn đỏ và bùng phát mụn thành kiểu mụn mủ, viêm nghiêm trọng hoặc nhiễm trùng da.

Các trường hợp này đòi hỏi quá trình phục hồi khẩn cấp để bảo vệ lớp biểu bì và tránh để lại hậu quả lâu dài như tăng sắc tố sau viêm (PIH).

Bệnh lý da mãn tính là gì?

Bệnh lý da mãn tính thường diễn ra trong thời gian kéo dài, tái đi tái lại, đôi khi không có biểu hiện viêm rõ ràng nhưng để lại dấu hiệu lâm sàng dai dẳng như:

Thâm nám lâu năm
Sạm da, da không đều màu
Sẹo mụn
Dấu hiệu lão hóa: da khô, nhăn, chảy xệ
Da nhạy cảm dạng viêm trên nền da có thể có dầu: Đỏ da, viêm da, chàm eczema hoặc có thể có mụn viêm sưng tấy đỏ kèm khô bong.
Da nhạy cảm dạng mỏng yếu thường xuất hiện trên nền da khô: Mỏng, giãn mao mạch cơ địa hoặc nhiễm corticoid lâu ngày hoặc khô da nghiêm trọng kéo dài.

Những tình trạng này cần liệu trình điều trị dài hạn và sự kết hợp giữa phục hồi và đặc trị một cách tuần tự, bền vững.

Đặc điểm của tổn thương da mãn tính

Diễn biến dai dẳng, kéo dài nhiều tuần – tháng – thậm chí nhiều năm.
Da bị tổn thương lặp đi lặp lại, dẫn đến mỏng, nhạy cảm, mất hàng rào bảo vệ.
Thường do yếu tố nội sinh, rối loạn miễn dịch, thói quen sinh hoạt sai cách kéo dài.

Nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh lý da mãn tính bao gồm:

Miễn dịch suy giảm sau 1 quá trình bị kích ứng kéo dài bao gồm cả kích ứng/dị ứng sau tiếp xúc hoặc sau nhiễm corticoid.
Miễn dịch da suy giảm do sử dụng thuốc (kháng sinh, điều trị xương khớp, nội tiết…), do oxy hóa và lão hóa theo thời gian.
Da mỏng yếu bản chất do di truyền hoặc bẩm sinh.
Da không được chăm sóc đúng cách, đặc biệt là không được làm sạch và cấp ẩm đầy đủ trong thời gian dài dẫn đến lớp màng bảo vệ bị suy yếu, da dễ bị các yếu tố ngoại lai tấn công.

Làn da có nguy cơ cao kích ứng hoặc nguy cơ lão hóa sớm hoặc nguy cơ tăng sắc tố. Để kiểm soát bệnh lý da mãn tính, da cần được phục hồi, tái cấu trúc và tái sinh mạnh mẽ thông qua các hoạt chất giúp sửa chữa cân bằng và bình thường hóa trở lại các chức năng của làn da, trong đó có sửa chữa DNA, làm khỏe màng bảo vệ da và củng cố màng tế bào, thay mới các tế bào da khỏe mạnh không khiếm khuyết.

Tầm quan trọng của hoạt chất phục hồi bệnh lý da

Trong mọi phác đồ điều trị chuyên sâu, bước phục hồi không chỉ là hỗ trợ, mà là nền tảng thiết yếu để:

Bảo vệ hàng rào da tự nhiên
Giảm nguy cơ viêm mãn tính hoặc tăng sắc tố
Tăng cường khả năng dung nạp với hoạt chất điều trị mạnh
Tối ưu kết quả thẩm mỹ và làm đẹp

Nếu bỏ qua hoặc sử dụng sai hoạt chất phục hồi, da rất dễ bị suy yếu lâu dài, dẫn đến hiện tượng nhạy cảm mãn tính, tăng sắc tố kéo dài, và khó tiếp nhận các liệu pháp điều trị về sau.

Ngoài ra, trong bối cảnh khách hàng ngày càng quan tâm đến các liệu trình an toàn – không xâm lấn mạnh, thì việc tích hợp hoạt chất phục hồi vào giai đoạn đầu và giữa của quy trình chăm sóc da chính là yếu tố tạo sự khác biệt. Một spa/clinic có hiểu biết sâu về hoạt chất sẽ dễ dàng xây dựng niềm tin và giữ chân khách hàng bằng kết quả thực tế và trải nghiệm phục hồi êm dịu, không tái viêm, không tái tổn thương.

Cách lựa chọn hoạt chất phục hồi phù hợp với từng bệnh lý da

Bệnh lý da cấp tính – Cần làm dịu và phục hồi tức thì

Mục tiêu: Làm dịu nhanh – giảm viêm – cấp ẩm tức thì – phục hồi hàng rào bảo vệ da.

Hoạt chất nên dùng:

Panthenol (Vitamin B5): Làm dịu, giảm viêm và cấp ẩm.
Madecassoside (chiết xuất rau má): Kháng viêm, làm lành tổn thương.
Allantoin: Làm mềm da, giảm rát và kích ứng.
Ceramide + Hyaluronic Acid: Khôi phục lớp màng lipid và giữ ẩm sâu.

*Bệnh lý da cấp tính là những tổn thương xuất hiện đột ngột, tiến triển nhanh, đi kèm biểu hiện viêm rõ rệt như đỏ da, sưng nóng và đau*

Cách điều trị các tình trạng da cụ thể:

Da nhạy cảm → Panthenol, Lô Hội, Azulene, Ceramide, Vitamin (A, C, E), Rau Má, Vitamin K,… giúp xoa dịu làn da và lấy lại sự cân bằng.
Mụn viêm sưng → BHA, AHA, Tràm Trà, Sulfur, Azulene,… giúp kháng viêm, làm dịu, điều tiết dầu nhờn, loại bỏ tế bào chết cải thiện tình trạng viêm.
Sau xâm lấn (peel, laser, lăn kim) → Panthenol, Peptide, Ceramide, HA, Vitamin K và Yếu tố tăng trưởng giúp da “tái sinh” rạng rỡ.

Lưu ý: Với trường hợp viêm da do corticoid – một loại tổn thương đặc biệt kèm theo hiện tượng giãn mạch dưới da – Vitamin K là hoạt chất đặc hiệu giúp ổn định mạch máu, giảm đỏ, và phục hồi nhanh cấu trúc da.

Gợi ý sản phẩm: Rilastil Aqua Intense 72H Serum bổ sung Hyaluronic Acid phân tử kép giúp cấp nước tức thì, làm dịu nhanh hiện tượng da khô rát, mất nước sau trị liệu hoặc tiếp xúc ánh nắng mạnh.

Bệnh lý da mãn tính – Phục hồi sâu và hỗ trợ tái cấu trúc

Mục tiêu: Tái thiết cấu trúc da, giảm viêm kéo dài và củng cố sức đề kháng da.

Hoạt chất nên dùng:

Niacinamide: Giảm viêm, làm đều màu da, tăng đề kháng.
Peptide sinh học: Tái tạo Collagen và Elastin.
Bệnh lý da mãn tính thường diễn ra trong thời gian dài, tái đi tái lại và để lại dấu hiệu lâm sàng dai dẳng

Ceramide + Cholesterol + Fatty acid: Khôi phục hàng rào bảo vệ tự nhiên.
Prebiotic / Probiotic: Cân bằng hệ vi sinh da.

Cách điều trị các tình trạng da cụ thể:

Thâm nám, tăng sắc tố sau viêm (PIH) → Tranexamic Acid, Niacinamide, Glutathione, Hydroquinone, Glycolic Acid, Arbutin,… ức chế melanin, làm sáng vùng da sạm màu
Sẹo mụn → Peptide, SRGF H1 Complex™: Sau khi thực hiện các biện pháp xâm lấn, sử dụng các hoạt chất Peptide, SRGF H1 Complex™,… sẽ giúp tăng sinh Collagen, Elastin để làm đầy mô sẹo, thúc đẩy tái tạo tế bào mới, đẩy nhanh quá trình lành thương
Da lão hoá, khô nhăn → Peptide, Ceramide, HA, Retinoids, Bakuchiol… tăng tổng hợp collagen, cải thiện độ đàn hồi, dưỡng ẩm sâu và đều màu da.

Gợi ý sản phẩm: Rilastil Multirepair Serum chứa phức hợp DNA-Repair Complex, peptide và chiết xuất tế bào gốc thực vật, giúp phục hồi chuyên sâu cho da mãn tính như da nhạy cảm, da yếu sau corticoid hoặc điều trị dài ngày.

Lưu ý khi kết hợp hoạt chất trong liệu trình điều trị

Giai đoạn đầu sau xâm lấn, chỉ nên dùng B5, HA hoặc Azulene – tuyệt đối tránh hoạt chất ức chế sắc tố mạnh, retinol, AHA/BHA…
Chuyển giai đoạn điều trị đặc hiệu sau khi da ổn định 5 – 7 ngày, tùy theo mức độ tổn thương
Theo dõi sát phản ứng của da sau khi thêm hoạt chất mới vào phác đồ
Phối hợp trị liệu vật lý nhẹ nhàng như ánh sáng sinh học LED để hỗ trợ hồi phục

Một phác đồ bài bản luôn có sự luân phiên hợp lý giữa: Phục hồi – Dưỡng – Điều trị – Duy trì

Kết hợp phục hồi, chăm da đúng cách để tránh tái phát

Dù là bệnh lý da cấp tính hay mãn tính, thì việc chăm sóc da khoa học và duy trì thói quen lành mạnh đóng vai trò không thể thiếu.

Một số lưu ý:

Luôn làm sạch dịu nhẹ, tránh tẩy rửa quá mức.
Ưu tiên mỹ phẩm sinh học, an toàn, không chất tạo mùi, tạo màu.
Không tự ý sử dụng corticoid hay peel nồng độ cao khi chưa có chỉ định bác sĩ.
Kết hợp sản phẩm phục hồi nền da như các dòng dưỡng chuyên biệt từ Rilastil giúp rút ngắn thời gian điều trị, giảm nguy cơ tái phát.

Gợi ý chăm sóc phục hồi với mỹ phẩm sinh học Rilastil

Với hơn 50 năm kinh nghiệm trong ngành dược mỹ phẩm, Rilastil – thương hiệu dược mỹ phẩm cao cấp từ Ý chuyên cung cấp các giải pháp chăm sóc da chuyên sâu, kết hợp công nghệ sinh học và thành phần tự nhiên an toàn, đặc biệt phù hợp với da nhạy cảm và tổn thương.

Bạn có thể tham khảo các sản phẩm như:

Rilastil Aqua – cấp ẩm, làm dịu và phục hồi da cấp tính.
Rilastil Multirepair – tái tạo và phục hồi da tổn thương mãn tính.
Rilastil D-Clar – hỗ trợ làm sáng da sau viêm, giảm thâm do viêm mãn tính.

Kết luận

Phân biệt rõ bệnh lý da cấp tính và mãn tính không chỉ giúp bạn xử lý đúng hướng mà còn tránh được những sai lầm khiến tình trạng da kéo dài hoặc tái phát. Việc lựa chọn đúng hoạt chất phục hồi và kết hợp với mỹ phẩm sinh học an toàn như Rilastil chính là chìa khóa để da khỏe mạnh, phục hồi nhanh chóng và duy trì vẻ đẹp dài lâu.

Để liệu trình đạt hiệu quả vượt trội, cần cá nhân hóa giải pháp phục hồi cho từng tình trạng da, thay vì áp dụng công thức chung. Phục hồi đúng giúp da khỏe từ nền tảng, tăng cường hiệu quả của các bước điều trị tiếp theo, đồng thời mang lại trải nghiệm an toàn, chuyên nghiệp và đáng tin cậy cho khách hàng.

Đừng quên rằng, phục hồi không chỉ là “cấp cứu” cho làn da tổn thương mà còn là “chiến lược chăm sóc lâu dài” để chống lại các tác nhân lão hoá, ô nhiễm, ánh nắng… ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da. Một chu trình phục hồi chuẩn y khoa, đúng hoạt chất, đúng thời điểm sẽ mang lại làn da sáng khỏe và một thương hiệu spa/clinic uy tín bền vững theo thời gian.

Nếu bạn đang tìm kiếm các hoạt chất phục hồi phù hợp với từng loại bệnh lý da cấp – mãn tính, hãy liên hệ với Anh Khuê Pharma để được chuyên gia tư vấn sản phẩm phục hồi phù hợp với từng liệu trình nhé.