Men gan cao có thể là một dấu hiệu cảnh báo gan đang hoạt động không bình thường. Khi các tế bào gan bị tổn thương hoặc bị viêm sẽ giải phóng các enzym vào máu, gây tình trạng tăng men gan. Đây thường là dấu hiệu của tổn thương tế bào gan, có thể xảy ra với nhiều bệnh lý có mức độ nghiêm trọng khác nhau.

Vậy các mức độ men gan cao nguy hiểm như thế nào? Cùng tham khảo bài viết dưới đây của Anh Khuê Pharma để tìm hiểu nhé

Men gan cao là gì?

Men gan cao là tình trạng nồng độ các enzym gan trong máu vượt quá ngưỡng bình thường, phản ánh gan đang bị tổn thương hoặc chịu áp lực và cảnh báo tình trạng viêm hoặc tổn thương các tế bào gan như: Viêm gan hoặc các bệnh về gan. Theo đó, khi các tế bào gan bị viêm hoặc bị tổn thương sẽ giải phóng men gan vào máu, với mức độ cao hơn bình thường, làm tăng men gan khi xét nghiệm máu.

Nó không phải là bệnh, mà là dấu hiệu cảnh báo gan đang gặp vấn đề. Mức tăng càng cao, nguy cơ tổn thương gan càng lớn, cần tìm nguyên nhân và điều trị kịp thời để tránh biến chứng như xơ gan, suy gan.

Men gan tăng càng cao, mức độ tổn thương tại gan càng nặng nề. Men gan cao thường gặp ở người bị viêm gan hoặc các bệnh lý khác của bệnh gan do dùng một số thuốc làm tăng men gan, người nghiện rượu, bia.

Men gan tăng có thể được phát hiện trong quá trình làm xét nghiệm máu định kỳ. Với hầu hết các trường hợp, nồng độ enzym gan chỉ tăng nhẹ và tăng tạm thời. Men gan tăng cao cũng không phải là dấu hiệu của một vấn đề mạn tính, nghiêm trọng về gan.

Biểu hiện các cấp độ men gan cao

Men gan cao được phân loại thành 3 mức độ:

Tình trạng men gan tăng cao được chia 3 mức độ: nhẹ, trung bình, nặng. Mỗi mức độ có những triệu chứng đặc trưng để chẩn đoán và điều trị, cụ thể:

Men gan tăng ở mức độ nhẹ

Men gan cao ở mức độ nhẹ khi chỉ số men gan tăng dưới 5 lần so với mức bình thường. Ở giai đoạn này, các triệu chứng gần như chưa rõ ràng. Người bệnh chỉ có thể phát hiện tình trạng men gan tăng thông qua xét nghiệm nồng độ men gan.

Men gan tăng ở mức độ trung bình

Mức độ men gan tăng trung bình cao hơn 5 – 10 lần chỉ số thông thường. Lúc này, cơ thể bạn bắt đầu xuất hiện các triệu chứng men gan cao rõ rệt như mệt mỏi, chán ăn, vàng da, vàng mắt,…

Men gan tăng ở mức độ nặng

Tình trạng tăng men gan được coi là nghiêm trọng nhất khi mức men gan cao gấp hơn 10 lần bình thường. Những triệu chứng của giai đoạn này bao gồm sốt, suy nhược, sa sút trí lực, buồn nôn và nôn, đau bụng, rối loạn tiêu hoá.

Thông thường khi lượng men gan cao do rượu thì loại AST thường tăng cao 2 – 10 lần trong khi đó lượng ALT tăng ít.

Ở giai đoạn này nếu lạm dụng bia rượu nhiều thì rất nguy hiểm vì hàm lượng acetaldehyde là chất độc được sản sinh ra khi sử dụng bia rượu sẽ phá hủy tế bào gan rất mạnh. Khi tế bào gan bị hủy hoại hàng loạt gây viêm gan cấp, hôn mê gan, nguy hiểm đến tính mạng. Mặc khác, men gan cao nếu không được điều trị sẽ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, thậm chí gây ung thư gan.

Trường hợp chỉ định xét nghiệm men gan

Xét nghiệm men gan thường được yêu cầu cho người bệnh trong những trường hợp sau:

Người uống quá nhiều rượu bia, sử dụng chất kích thích, đồ uống có cồn, hút thuốc lá.
Người có những triệu chứng như ăn không ngon, nôn mửa, đầy hơi, da và mắt vàng, nước tiểu đậm màu, da ngứa, dưới da có mạch máu như mạng nhện.
Người dùng quá nhiều các loại thuốc kháng sinh điều trị.
Người có tiền sử các bệnh về gan, men gan.
Người bệnh khám sức khỏe định kỳ.

Nguyên nhân men gan tăng cao

Có nhiều lý do khiến nồng độ enzym gan thay đổi. Một số nguyên nhân là tạm thời và sẽ tự giải quyết. Một số nguyên nhân khác sẽ nghiêm trọng hơn và cần được điều trị y tế.

Nguyên nhân tăng men gan bao gồm:

Một số loại thuốc: Một số loại thuốc, bao gồm acetaminophen, thuốc kháng sinh và một số loại thuốc giảm cholesterol, cũng có thể làm tăng nồng độ enzym gan của bạn.
Bổ sung thảo dược: Các chất bổ sung như sắt, vitamin A, comfrey và chaparral có thể làm tăng nồng độ enzym gan.
Tất cả các loại viêm gan: Bất kỳ loại viêm gan nào (bao gồm viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C, D, E, viêm gan tự miễn) đều gây ra viêm gan và là nguyên nhân dẫn tới tình trạng tăng enzym gan.
Rượu: Uống nhiều rượu cũng có thể làm tăng nồng độ enzym gan của bạn.
Bệnh gan nhiễm mỡ: Sử dụng nhiều rượu, béo phì và hội chứng chuyển hóa và một loạt các yếu tố khác có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Bất kể nguyên nhân là gì, bệnh gan nhiễm mỡ sẽ làm tăng nồng độ enzym gan của bạn.
Bệnh Wilson: rối loạn chuyển hóa đồng di truyền gây lắng đọng đồng tại gan.
Hemochromatosis: Đây là một tình trạng hiếm gặp xảy ra khi cơ thể bạn tích tụ quá nhiều sắt. Mức độ tăng enzym gan có thể là một triệu chứng của tình trạng này.
Xơ gan: Xơ gan là tình trạng gan bị tổn thương mạn tính. Tổn thương này khiến cho lượng men gan tăng cao.
Ung thư gan: Ung thư ảnh hưởng đến đồng thời cũng sẽ ảnh hưởng đến nồng độ enzym gan.
Bệnh tuyến giáp: Cường giáp đôi khi có thể gây ra mức độ tăng enzym gan.

Triệu chứng khi men gan cao

Ngứa da

Ngứa là một triệu chứng của bệnh gan mạn tính, nguyên nhân có thể do men gan tăng cao, tuy nhiên không phải ai cũng phát triển bệnh này. Cần phân biệt với ngứa do cơ chế dị ứng rất thường gặp ở người không có bệnh gan.

Bạn có thể bị ngứa ở cánh tay dưới hoặc có thể là ngứa toàn thân. Ngứa một chút và khỏi ngay sau đó thì không cần lo lắng. Tuy nhiên, nếu ngứa liên tục có thể cản trở giấc ngủ và dẫn đến một loạt các vấn đề khác. Khi tình trạng ngứa xảy ra, đây cũng là một mối quan tâm nghiêm trọng về sức khỏe.

Rối loạn tiêu hóa

Người có men gan cao dẫn tới xơ gan thường có một số đặc điểm của rối loạn chức năng tiêu hóa, gây tác động nghiêm trọng đến tình trạng dinh dưỡng, chất lượng cuộc sống và sức khỏe của bệnh nhân.

Các triệu chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp ở người enzym gan tăng có thể liên quan đến các yếu tố, mức độ nghiêm trọng của bệnh gan, dẫn đến giảm lượng thức ăn hàng ngày góp phần làm suy giảm tình trạng dinh dưỡng ở bệnh nhân xơ gan.

Vàng da

Vàng da xảy ra khi có quá nhiều bilirubin (một sắc tố màu vàng) trong máu. Ở những bệnh nhân tăng bilirubin có nồng độ enzym gan tăng bất thường phải được phân biệt với tổn thương gan do ứ mật. Vàng da có thể chỉ ra một tình trạng cơ bản nghiêm trọng nên việc chẩn đoán kịp thời là cần thiết. Xác định nhanh chóng nguyên nhân dựa vào việc lấy bệnh sử thích hợp, khám sức khỏe và giải thích các xét nghiệm huyết thanh và sinh hóa. Kết quả sinh hóa gan sẽ cho biết vàng da có liên quan đến tình trạng men gan tăng cao và các bệnh gan nội tại hay không.

Phân có màu vàng nhạt

Phân màu vàng nhạt có thể là dấu hiệu của các vấn đề về gan, liên quan tới tình trạng men gan cao. Phân bình thường có màu nâu khác nhau, chủ yếu là do chế độ ăn uống của bạn. Nếu phân của bạn có màu vàng nhạt hoặc màu đất sét, rất có thể chúng ta đang gặp các vấn đề với hệ thống dẫn mật, bao gồm: túi mật, gan và tuyến tụy.

Gan thải muối mật vào phân, làm cho phân có màu nâu. Trong trường hợp gan không sản xuất đủ mật, hoặc dòng chảy của mật bị tắc nghẽn và không thoát ra khỏi gan được, màu phân có thể trở nên nhợt nhạt.

Thỉnh thoảng đi phân màu vàng nhạt có thể không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. Nhưng nếu nó xảy ra thường xuyên, bạn có thể mắc một căn bệnh về gan nguy hiểm. Lúc này cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị.

Cách điều trị bệnh men gan cao

Men gan cao không có thuốc đặc trị mà chỉ có thể chữa dứt điểm khi tìm đúng nguyên nhân gây bệnh. Tùy thuộc vào nguyên nhân khác nhau mà có cách xử trí khác nhau.

Nếu tăng men gan do chế độ ăn uống: Người bệnh cần hạn chế tuyệt đối rượu bia, tinh bột nhanh, thức uống chứa đường, thức ăn dầu mỡ, nhiều gia vị, đồng thời kết hợp điều chỉnh thói quen sống, tránh thức khuya, hút thuốc,…
Nếu tăng men gan có nguyên nhân là viêm gan siêu vi: Các bác sĩ sẽ chỉ định bạn uống kháng sinh, kháng viêm, kết hợp cùng thực phẩm chức năng, điều chỉnh dinh dưỡng và lối sống để có phác đồ điều trị virus toàn diện nhất.

Nhìn chung, khi đã xác định được đúng nguyên nhân gây bệnh thì tình trạng men gan cao có thể được chữa trị dứt điểm trong vòng 1 tháng. Lưu ý, khi men gan cao ở mức độ nặng, người bệnh không nên tự ý sử dụng các loại thuốc hạ men gan mà cần đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn điều trị theo phác đồ của bác sĩ, tránh các biến chứng nguy hiểm về sau.

Phương pháp điều trị men gan cao tùy thuộc vào từng nguyên nhân. Trong nhiều trường hợp, nồng độ enzym gan tự trở lại bình thường trong vòng khoảng một tháng. Bạn có thể cần phải chuyển thuốc, ngừng uống thực phẩm bổ sung hoặc cắt giảm uống rượu, nhưng bạn sẽ không cần kế hoạch điều trị.

Trong một số trường hợp khác, bác sĩ có thể cần điều trị tình trạng làm tăng nồng độ enzym gan bằng việc yêu cầu nhiều xét nghiệm, chẳng hạn như xét nghiệm hình ảnh, để có cái nhìn rõ hơn về gan hoặc xét nghiệm máu. Hoặc có thể yêu cầu sinh thiết gan. Tùy thuộc vào kết quả việc điều trị sẽ phụ thuộc vào chẩn đoán cuối cùng.

Nếu lo ngại mức enzym gan của mình có thể tăng cao, bạn có thể cân nhắc thực hiện một số thay đổi lối sống tại nhà, như:

Giảm uống rượu hoặc bỏ hẳn rượu khỏi chế độ ăn uống
Thận trọng với các loại thuốc và chất bổ sung
Duy trì hoạt động, bao gồm tập thể dục thường xuyên
Cố gắng bổ sung thực phẩm tốt cho gan vào chế độ ăn uống và cần duy trì cân nặng vừa phải.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh men gan cao

Men gan cao là biểu hiện nghiêm trọng cảnh báo sức khỏe của người bệnh, trong trường hợp nếu không được kiểm soát, điều trị kịp thời bệnh nhân có thể nguy hiểm tới tính mạng. Tình trạng enzym gan tăng cao trong thời gian dài sẽ gây ra một số các biến chứng nguy hiểm như: bệnh xơ gan, gan bị viêm, thậm chí gây ung thư gan.

Những biểu hiện của men gan cao thường khó nhận biết, đặc biệt trường hợp chỉ tăng 2 lần sẽ thường không có dấu hiệu cảnh báo gì, chính vì thế nhiều người xem nhẹ từ đó sức khỏe dễ gặp nguy hiểm.

Với những người thường xuyên sử dụng rượu bia, chất kích thích có thể làm cho tế bào gan bị hủy hoại, gây hậu quả nghiêm trọng, thời gian dài có thể biến chứng ung thư, ảnh hưởng mạng sống

Cách phòng ngừa hiện tượng men gan cao

Không nên uống rượu bia, hoặc uống trong chừng mực cho phép.
Tuyệt đối không dùng chung kim tiêm hoặc các vật dụng bị dính máu.
Ăn uống lành mạnh, khoa học, tăng cường ăn những thực phẩm tốt cho gan.
Tiêm đầy đủ các loại vaccine viêm gan virus A và viêm gan virus B.
Nếu bệnh nhân bị đái tháo đường nên quản lý tốt lượng đường trong máu.
Thận trọng khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào hoặc các chất bổ sung đang dùng.
Theo dõi cân nặng và nên duy trì cân nặng ở mức hợp lý.
Tập thể dục thể thao hàng ngày nhằm nâng cao sức khỏe toàn diện.

Men gan cao: Các mức độ, biến chứng và cách phòng ngừa