Bệnh thoái hóa khớp gối là một căn bệnh phổ biến và phức tạp, xảy ra khi các cấu trúc khớp gối mất dần sự linh hoạt và phục hồi, gây ra cảm giác đau đớn và cản trở nghiêm trọng sinh hoạt của người bệnh. Tuy nhiên, đừng vội nản lòng vì chúng ta có thể kiểm soát triệu chứng và tác động của thoái hóa khớp gối bằng cách chăm sóc sức khỏe đúng cách.

Việc chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp gối là một phần quan trọng để giảm đau, cải thiện chất lượng cuộc sống và hỗ trợ khả năng cử động của bệnh nhân.

Những bí quyết dưới đây của Anh Khuê Pharma sẽ giúp người bị thoái hóa khớp gối hạn chế cơn đau, kiểm soát triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp gối và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bị thoái hóa khớp gối do những nguyên nhân nào?

Tuổi tác

Tuổi tác là nguyên nhân hàng đầu gây ra thoái hóa khớp gối. Theo thời gian, các khớp dần bị bào mòn do hoạt động hàng ngày, dẫn đến suy yếu mô sụn và các cấu trúc bảo vệ khác, quá trình tổng hợp của sụn cũng bị suy giảm, gây ra thoái hóa khớp gối.

Quá trình lão hóa thường đi kèm với thoái hóa khớp gối, thường gặp ở những người trên 55 tuổi.

Chấn thương hoặc công việc ảnh hưởng khớp gối

Những chấn thương thường ngày trong sinh hoạt, tai nạn lao động, tai nạn giao thông cũng góp phần đẩy nhanh quá trình thoái hóa khớp gối. Nếu xảy ra chấn thương liên quan đến phần xương bánh chè, dây chằng, đầu dưới khớp đùi,… đều có nguy cơ bị thoái hóa khớp gối sớm do sụn khớp gối bị tổn thương nghiêm trọng.

Yếu tố di truyền

Di truyền có thể đóng vai trò trong việc quyết định nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp gối. Nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh này, nguy cơ bạn mắc bệnh sẽ tăng.

Chấn thương khớp

Chấn thương khớp cũng có thể góp phần vào sự thoái hóa. Nếu bạn từng bị chấn thương nghiêm trọng tại một khớp cụ thể, khả năng mắc bệnh thoái hóa ở khớp đó sẽ tăng.

Thừa cân, béo phì

Cân nặng quá mức làm tăng áp lực lên khớp gối, khiến khớp dễ bị thoái hóa sớm hơn.

Vận động quá mức

Vận động thường xuyên được xem như “liều thuốc bổ” cho sức khỏe, đặc biệt là đối với cơ xương khớp. Tuy nhiên, vận động quá mức và căng thẳng liên tục trên các khớp, đặc biệt là tại những người có công việc hoặc hoạt động đòi hỏi sự sử dụng nặng nề của khớp, có thể tăng nguy cơ thoái hóa khớp gối.

Một số nguyên nhân khác

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối. Bao gồm:

Tình trạng lạm dụng Corticoid có thể dẫn tới tình trạng thoái hóa khớp gối nhanh hơn.
Một số bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, Gout, bệnh vẩy nến… cũng có thể dẫn đến nguy cơ thoái hóa khớp gối.
Sinh hoạt sai tư thế.

Việc hiểu rõ nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối sẽ giúp bạn có thể phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả.

>>> Xem thêm: 4 giai đoạn thoái hóa khớp gối: Cách nhận biết và điều trị

Nhận diện sớm các triệu chứng thoái hóa khớp gối

Triệu chứng của thoái hóa khớp gối có thể biến đổi tùy thuộc vào vị trí và mức độ nặng nhẹ của bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của thoái hóa khớp:

Đau khớp: Đau là triệu chứng chính của thoái hóa khớp. Đau thường xuất hiện khi sử dụng khớp hoặc sau khi thực hiện các hoạt động. Đau có thể kéo dài và gia tăng theo thời gian.
Sưng khớp: Khớp gối có thể bị sưng to do viêm nhiễm và tăng dịch khớp. Điều này thường xuất hiện khi thoái hóa bắt đầu gây tác động lên các mô và cấu trúc xung quanh khớp.
Giới hạn chuyển động: Triệu chứng này thể hiện khả năng di chuyển của khớp bị hạn chế. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc uốn cong, duỗi thẳng hoặc xoay khớp.
Tiếng ồn khớp: Có thể nghe thấy tiếng kêu lớn hoặc nhỏ khi di chuyển khớp. Tiếng này thường gọi là tiếng nút (crepitus) và có thể xuất hiện khi mô sụn bị mòn mất.
Sự cứng khớp: Ban đầu, sự cứng khớp thường xuất hiện sau khi nghỉ ngơi, như khi thức dậy buổi sáng. Sau đó, sự cứng có thể kéo dài thêm và xuất hiện trong nhiều thời điểm trong ngày.
Sự khó chịu trong các hoạt động hàng ngày: Thoái hóa khớp có thể làm cho các hoạt động hàng ngày như đi bộ, leo cầu thang, hay thậm chí đeo giày trở nên khó khăn và đau đớn hơn.
Thay đổi hình dạng khớp: Trong một số trường hợp nặng, thoái hóa khớp có thể làm thay đổi hình dạng tổng thể của khớp. Chân bị lệch trục kiểu vòng kiềng (chân chữ O) hoặc kiểu chân chữ X, người bệnh có thể bị mất chức năng vận động.
Yếu đau cơ xung quanh khớp: Các cơ xung quanh khớp có thể trở nên yếu đau do sự không đồng nhất trong hoạt động của khớp.
Tình trạng đau nhức thường xuất hiện bên trong và xung quanh khớp gối. Cơn đau thường tăng lên khi vận động, leo cầu thang hoặc khi đứng lên sau khi ngồi lâu. Khi bệnh trở nặng, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng sưng đau, tràn dịch hay vẹo khớp gối do viêm khớp gối
Cứng khớp thường xảy ra vào buổi sáng sớm khi ngủ dậy hoặc sau khi ngồi lâu một chỗ.
Giảm khả năng vận động và linh hoạt tại khớp gối, khó khăn khi đi lại, gập duỗi chân, hoặc leo cầu thang.
Đau mặt trước hoặc trong khớp gối, cơn đau tăng khi vận động hoặc khi chuyển tư thế từ ngồi sang đứng. Lúc đầu sẽ xuất hiện các cơn đau nhức đầu gối, lâu dần cơn đau sẽ tăng và kéo dài.
Khớp cứng, mất linh hoạt và khó cử động sau khi ở yên một chỗ lâu.
Khớp gối không duỗi thẳng được hoặc không gập được hết vào

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm. Việc phát hiện và điều trị sớm thoái hóa khớp gối có thể giúp bạn kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng.

*Thoái hóa khớp gối hiện vẫn là một trong những tác nhân hàng đầu gây tàn phế*

Phòng tránh bệnh thoái hóa khớp gối

Nếu không chăm sóc khớp đúng cách, chính chúng ta có thể vô tình là thủ phạm đẩy nhanh tiến trình thoái hóa khớp gối. Cần phòng ngừa bệnh từ sớm với các biện pháp đơn giản:
Tập thể dục đều đặn và đúng cách, tập luyện các môn thể thao như bơi lội, đi bộ, đạp xe đạp, tránh những động tác quá mạnh, đột ngột.
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, giàu canxi và khoáng chất, tránh ăn nhiều chất béo, tránh dùng rượu bia và các chất kích thích thần kinh gây co cứng cơ.
Kiểm soát cân nặng tốt, tránh thừa cân, béo phì.
Giới văn phòng sau 1 – 2 giờ ngồi làm việc cần nghỉ giải lao, thay đổi tư thế sau mỗi 20 phút để tránh cơ và khớp bị mỏi.
Xoa bóp khớp gối đều đặn mỗi ngày, vào buổi sáng và chiều, việc massage giúp cơ bắp thư giãn, lưu thông máu.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ, nên chủ động tìm hiểu kiến thức về bệnh lý xương khớp.

Nếu cảm thấy có dấu hiệu bất thường ở đầu gối, người bệnh cần đi gặp bác sĩ để chẩn đoán và nhận phác đồ điều trị thoái hóa khớp gối trước khi xảy ra biến chứng nghiêm trọng.

Chăm sóc sức khỏe cho người bị thoái hóa khớp gối

Tuân thủ điều trị của bác sĩ và thăm khám định kỳ

Chủ động tuân thủ điều trị và thực hiện thăm khám định kỳ là bí quyết vàng giúp người bệnh thoái hóa khớp gối kiểm soát bệnh hiệu quả, cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống. Điều này không chỉ giúp kiểm soát tình trạng sức khỏe mà còn đảm bảo rằng bệnh nhân nhận được sự điều trị tốt nhất.

Những biện pháp điều trị người bệnh cần tuân thủ

Tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ, không tự y ý ngừng hoặc điều chỉnh liều lượng mà không có sự hướng dẫn
Sử dụng các loại thuốc giảm đau và chống viêm theo chỉ dẫn của bác sĩ.. Không nên tự ý dùng hoặc lạm dụng thuốc giảm đau.
Vật lý trị liệu dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để có thể cải thiện phạm vi chuyển động, giảm đau và tăng cường sức mạnh cơ bắp cho người bệnh thoái hóa khớp gối.
Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như nẹp gối, băng thun… để giảm áp lực lên khớp gối.
Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn và điều chỉnh kế hoạch điều trị phù hợp với tình trạng sức khỏe hiện tại và để người bệnh trao đổi với bác sĩ về bất kỳ thắc mắc hay lo lắng nào liên quan đến sức khỏe của mình.

Thăm khám định kỳ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc theo dõi và kiểm soát hiệu quả bệnh thoái hóa khớp gối. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ có những chỉ định thăm khám cụ thể, thường từ 3 đến 6 tháng/lần.

*Thăm khám định kỳ để bác sĩ theo dõi và kiểm soát bệnh thoái hóa khớp gối*

Thay đổi lối sống hàng ngày để điều trị thoái hóa khớp gối

Khi điều trị thoái hóa khớp gối, bác sĩ thường kết hợp với việc thay đổi chế độ sinh hoạt hàng ngày của người bệnh để cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm nhẹ triệu chứng. Một số lưu ý bao gồm:

Duy trì cân nặng hợp lý

Cân nặng quá mức là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây thoái hóa khớp gối. Việc giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên khớp gối, giảm đau và cải thiện chức năng khớp.

Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện độ linh hoạt và giảm đau khớp. Tuy nhiên cần tập luyện đúng cách, không nên tập quá sức.

Hạn chế những thói quen gây áp lực lên khớp gối

Hạn chế mang vác vật nặng.
Tránh các hoạt động thể thao mạnh như: chạy nhảy, đá bóng…
Ngồi đúng tư thế khi làm việc và sinh hoạt, tránh ngồi/ đứng quá lâu để giảm gánh nặng lên khớp.

Người bị thoái hóa khớp gối nên ăn gì?

Các loại cá nước lạnh: Cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích là những thực phẩm có chứa nhiều acid béo omega-3 – một loại chất kháng viêm hiệu quả, người bệnh nên ăn ít nhất 3 bữa cá 1 tuần.
Nước hầm từ xương ống hay sụn sườn bò, bê cung cấp rất nhiều chondroitin và glucosamine, là những hợp chất tự nhiên cấu thành sụn. Ngoài ra, những món ăn này còn bổ sung cho cơ thể lượng canxi dồi dào, tốt cho hệ xương khớp.
Các loại thịt heo, thịt gia cầm được nuôi hữu cơ: Luân phiên trong khẩu phần ăn để chế độ dinh dưỡng thêm đa dạng
Thực vật: Các loại ngũ cốc, đậu nành, rau xanh vào bữa ăn hằng ngày là những loại thực phẩm giúp tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa rất tốt.
Trái cây: Đu đủ, dứa, chanh, cam chứa nhiều men kháng viêm và Vitamin C giúp kháng viêm hiệu quả cũng như tăng cường độ dẻo dai cho các khớp.
Các chất béo lành mạnh như bơ thực vật, dầu dừa, dầu ôliu nguyên chất, các loại hạt. Các chất có trong bơ và đậu nành có khả năng kích thích tế bào sụn sinh sưởng collagen – một thành phần Protein chính trong sụn, gân, xương.

*Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị và phục hồi thoái hóa khớp gối*

Người bị thoái hóa khớp gối nên kiêng gì để hạn chế cơn đau?

Ngoài việc thiết chế độ dinh dưỡng khoa học tốt cho khớp gối, người bệnh đừng quên tránh xa các loại thực phẩm dưới đây:

Thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu, thịt lợn, thịt dê…) khi vào cơ thể tiêu hóa sẽ sản xuất ra axit. Những axit này cần một lượng lớn canxi để trung hòa. Nếu không cung cấp đầy đủ canxi, cơ thể sẽ rút canxi từ hệ xương. Như vậy đối với người bệnh, quá trình thoái hóa khớp gối diễn ra với tốc độ nhanh chóng.
Thực phẩm chế biến sẵn chứa chất béo công nghiệp: Đồ chiên rán, nướng, khoai tây…là các loại thực phẩm làm gia tăng tình trạng viêm khớp, đặc biệt là gây tăng cân (trọng lượng cơ thể càng tăng càng gây áp lực cho sụn khớp, bề mặt sụn khớp bị hư tổn nhanh hơn).
Thực phẩm chứa nhiều đường và carbohydrate (bánh quy, bánh ngọt, chè…) làm cản trở việc hấp thu canxi, gây tổn thương các protein trong cơ thể, gây viêm khiến hệ cơ xương khớp yếu đi.
Ăn mặn sẽ khiến xương giòn và dễ gãy, đồng thời làm tăng tình trạng viêm, dẫn đến đau đớn hơn.
Rượu, bia, cà phê và các loại nước ngọt có ga gây hại cho những người bị viêm khớp, thoái hóa khớp gối hoặc bệnh gout. Nếu tiêu thụ chúng trong một thời gian dài càng khiến triệu chứng đau thêm trầm trọng, việc điều trị cũng trở nên phức tạp.

Những lưu ý trên có thể giúp người bệnh thoái hóa khớp gối không chỉ giảm bớt triệu chứng mà còn duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và tích cực. Mong rằng bài viết của Anh Khuê Pharma đã đem lại những thông tin hữu ích về căn bệnh thoái hóa khớp gối.